Guztiok kalera!

1870etik aurrera, aurrerapen teknikoei esker, tamaina handiko irudiak eman ahal izan ziren argitara, koloretan eta prezioz modu onean. Baina batez ere, adierazpen-askatasuna izan zen horren sustatzaile nagusia, nahiz eta artean eragozpen asko jasan behar izan zituen: alde batetik, umoreari esker, errazago saihesten ziren zentsuraren guraizeak, hauek ez baitziren hain zorrotzak umorearekin; bestetik, artean urruti zegoenez normalizazio polikoa, gero eta biziagoak ziren sistemaren eta gobernuen aurkako kritikak.

Alderdi eta joera politiko eta sozialak ugari ziren eta bakoitzak bere bilakaera izan zuen; argitalpenak tirada txikikoak ziren eta esparru geografiko urrikoak, eta izenez ere sarri aldatzen ziren zentsurari ihes egiteko. Ondorioz, ehunka aldizkari sortu eta desagertu zen. Batzuek zenbaki bakarra eman zuten argitara; beste asko urtetan bizi izan ziren izen desberdinekin; batzuk beste batzuen ondorioz edota beste batzuen aurka sortu ziren...edonola ere, piloa!

Sarritan, izenburuek eta azpitituluek oso ondo adierazten dituzte beren asmoak eta estiloa.

BARCELONA
La Mosca
La Marsellesa
El Pájaro azul
El Gallo
El tiburon
El tupé
La vívora
El busilis
La campana de gracia
La bomba
El charlatán
La flaca
La porra
La Semana en San Sebastián
Robinson
La esquella de Torratxa
La calabera
La cigala
El loro
La carcajada


MADRID

Fray Gerundio
Arlequín
El pájaro verde
El burro
El Rompe-cabezas
El motín
El cascabel
La avispa
Gil Blas
El caimán
Aventuras de pichichi
Letras y cuernos
Jeremías
El trueno
Don Quijote
La caricatura
La Gorda
El coco
El cobete
El caballero de gracia
El matute
La carcajada
La retaguardia
Chorizos y Polacos
El último mono


LOGROÑO
La Jota

VALLADOLID
El alacrán

VITORIA-GASTEIZ
El danzarín

Todos a la calle